Het Rijmt op politiek

Ik ga het met u hebben over politiek. In dit geval over lokale politiek.

Voor de duidelijkheid: de definitie van politiek ‘leen’ ik gewoon van Wikipedia. Eenvoud is een deugd.

Wikipedia zegt dat politiek de wijze is waarop in een samenleving de belangen - tegenstellingen van individuen/groeperingen vorm gegeven wordt binnen besturen op diverse niveaus.

Wij kennen in Nederland het vertegenwoordigend systeem. Dat stamt nog uit de tijd dat met paard en wagen naar den Haag gereden moest worden. Het zou gekkenwerk zijn om iedereen naar de Hofstad te laten komen om iets zinnigs te zeggen over zijn ( vrouwen hadden nog niets te vertellen) belangen. Daarom werden vertegenwoordigers van het volk gekozen. Eén keer per vier jaar ging het volk naar de stembus en koos haar vertegenwoordigers. Van die volksvertegenwoordigers werd verwacht dat ze de belangen van hun achterban met verve zouden verdedigen. Maar ook werd van diezelfde gekozen vertegenwoordigers dat zij zonder last of ruggespraak zijn oordeel gaf over wetten en plannen. Een spanningsveld is geboren.

En dit systeem hebben we in Nederland nog steeds. Ook op lokaal niveau.

Zo komt het dat in Oosterhout eenendertig dames en heren van een, op dit moment, negental verschillende groeperingen hun stinkende best doen de inwoners van Oosterhout zo goed als zij kunnen te vertegenwoordigen in de gemeenteraad. Voor het gemak hebben de vertegenwoordigers zich enigszins gegroepeerd. Zo zijn de christen democraten, de Katholieken en protestanten, de liberalen, de liberalen, de sociaal- democraten, de socialisten, het verenigingsleven de eigenzinnigen, de groenen en de kerkdorpsbewoners zichzelf keurig in hokjes gestopt. Mocht u denken dat ik dubbel typ? Nee, met verzuiling begint ook weer verwarring.

Van de zeventien miljoen inwoners in Nederland is minder dan driehonderdduizend lid van een politieke partij.

De raadsleden worden gekozen door de inwoners van onze stad. Bij de laatste verkiezingen in 2014 nam minder dan de helft van alle mensen die mogen stemmen de moeite dat ook te doen. Een mandaat van minder dan 50 % dus.

De gekozen groeperingen en leden gaan aan de slag om een college van bestuur te vormen.

Daarbij gaat iedere groepering kijken met welke andere groepering zij het meest van hun eigen plannen gerealiseerd kunnen krijgen. Soms levert dat dan onverwachte combinaties op.

Maar waar partijen gaan samenwerken worden ook groepen buiten gesloten. En daarmee ontstaat het systeem van coalitie en oppositie. De coalitie heeft een meerderheid in de gemeenteraad en heeft daarmee vrij spel om haar plannen uit te voeren. Dat uiteindelijke plannen van zo’n coalitie behoorlijk kunnen afwijken van wat deelnemende partijen in hun verkiezingsprogramma hadden geschreven, neemt men voor lief. Coalities sluiten is nu eenmaal water bij de wijn doen.

De oppositiepartijen staan aan de zijlijn. Als een roepende in de woestijn slingeren ze het ene na het andere steekhoudende argument de raadszaal in om plannen van het college aangepast te krijgen. Tegen beter weten in. Want de oppositie weet ook: het moet wel heel raar lopen wil een coalitiepartij tegen de plannen van het eigen college stemmen. Het gebeurt wel eens, maar dat is dan op dossiers die niet echt van wezenlijk belang zijn. Debatteren om des keizers baard dus.

De stemming staat tenslotte al vast.

Al bovenvermelde zaken opgeteld zijn dodelijk voor het geloof van het electoraat in de politiek. Meer dan de helft komt niet meer opdagen bij verkiezingen en een heel klein gedeelte is lid van een politieke beweging. Raadsleden moeten zich afvragen of het systeem van mandatering nog wel passend is in de huidige tijd.

Af en toe worden wat lapmiddelen aangewend om meer betrokkenheid van burger te verkrijgen. Burgerparticipatie, gemeenteparticipatie en verbindend bestuur zijn termen waarmee te pas maar ook te onpas geschermd wordt.

Hierdoor ontstaan dan weer misverstanden. Mensen en groeperingen die geconfronteerd worden met besluiten waar zij nadeel van ondervinden, verwijten het bestuur van de stad nep- participatie en nep- verbindend bestuur. Bestuurders wordt verweten dat zij niet luisteren

Maar je zin niet krijgen mag je natuurlijk nooit verwarren met dat er niet naar je geluisterd wordt. Want dan maak je het persoonlijk. En het moet gaan om goede inhoudelijke besluiten die goed zijn voor Oosterhout en haar inwoners.

Daarom is het zo jammer dat de gemeenteraad van Oosterhout niet los kan komen van het coalitie – oppositie systeem. Niet los kan komen van het eigen belang dat iedere fractie denkt te vertegenwoordigen. Nooit over het hekje bij de buren durft te kijken om dan toe te kunnen geven dat de bloemetjes bij de buren toch ook wel heel mooi bloeien. Zo jammer. Wie pakt de handschoen op?